ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΖΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ – ΕΥ ΖΗΝ
1. ΥΓΕΙΑ: Ευαισθητοποίηση σε θέματα αναπηρίας και ευαλωτότητας
Η διαφορετικότητα και οι ιδιαιτερότητες του καθενός πλουτίζουν την σχολική ζωή, αλλά συγχρόνως δημιουργούν και δυσκολίες, αφού τα παιδιά αδυνατούν πολλές φορές να κατανοήσουν τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων. Το σχολείο, μπορεί να αναπτύξει στάσεις αποδοχής και σεβασμού στο διαφορετικό και να ενισχύσει την ενσυναίσθηση της σχολικής κοινότητας, περιορίζοντας έτσι τη περιθωριοποίηση παιδιών/ατόμων με διαφορετικές ικανότητες και να ενδυναμώσει την κοινωνική συνοχή.
Στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος είναι να συνειδητοποιήσουν τόσο οι μαθητές/ριες όσο και οι γονείς τους και γενικότερα η τοπική κοινότητα πως η αξία όλων μας δεν σχετίζεται με την κατάσταση της υγείας ή με οποιοδήποτε γενετικό ή άλλο προσωπικό χαρακτηριστικό μας.
Κάθε άτομο είναι μοναδικό και δεν μπορεί να αντικατασταθεί ή να αντιγραφεί με κανένα άλλο. Όλα τα άτομα έχουν το δικαίωμα σεβασμού και η διαφορετικότητα δεν αποτελεί εμπόδιο, αλλά δύναμη. Μέσα από την αλληλεπίδραση και τη συλλογική δράση της σχολικής τάξης πρέπει να περάσουμε στα παιδιά το μήνυμα, ότι όλοι έχουμε στοιχεία που μας διαφοροποιούν, αλλά και στοιχεία που μας κάνουν ίσους και όχι ίδιους.
Μέσα από την συζήτηση με την ολομέλεια της τάξης και την ενεργή συμμετοχή όλων, ανιχνεύουμε τις απόψεις και τις πρότερες εμπειρίες των μαθητών/ριών για την διαφορετικότητα. Ο ρόλος μας είναι ενθαρρυντικός και συντονιστικός, προσπαθώντας μέσα από ερωτήσεις που κάνουμε στα παιδιά να προκύψουν απορίες που όμως δεν θα δώσουμε την απάντηση αλλά θα τα ωθήσουμε να σκεφτούν. Προσφέρουμε τα κατάλληλα ερεθίσματα που υποβοηθούν στην διατύπωση των ερωτημάτων τους και στην εξωτερίκευση της σκέψης τους.
-Παροτρύνουμε τα παιδιά, το καθένα χωριστά να μιλήσει για τον εαυτό του και να τον περιγράψει.
Διαπιστώνουμε ότι κανένας και καμιά δεν είμαστε ίδιος/α με τον/την άλλον/η.
Μπορεί όμως να μην έχουμε το ίδιο χρώμα στο δέρμα, στα μάτια, στα μαλλιά, να μην έχουμε το ίδιο ύψος και βάρος, αλλά είμαστε όλοι ίσοι και όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα.
Aκούμε και μαθαίνουμε το τραγούδι...
Διαβάζουμε και βλέπουμε το παραμύθι: "Ο Ακανθούλης"
Η αγωνία μας είναι μεγάλη.
Ένας σπουδαίος άνθρωπος έρχεται στην τάξης μας.
Ο μαγικός καθρέφτης μας βοήθησε να τον γνωρίσουμε.
Ανακαλύψαμε μέσα από αυτόν πόσο μοναδικοί, σπουδαίοι και υπέροχοι είμαστε.
Ζωγραφίζουμε τον υπέροχο εαυτό μας, όπως τον είδαμε στον καθρέφτη!!!
Ανατρέχουμε στους κανόνες της τάξης μας.
Είναι όλοι οι κανόνες για όλη την ομάδα μας.
Έχουμε συμφωνήσει γι'αυτό.
Κανένας και καμία δεν εξαιρείται.
Δείχνουμε στα παιδιά την αστυνομική μας ταυτότητα και τους διαβάζουμε τα στοιχεία που αναγράφονται πάνω σε αυτήν. Είναι αρκετά για να προσδιορίσουν τη διαφορετικότητά μας ή όχι;
Φτιάχνουμε τις δικές μας «ταυτότητες».
Γράφουμε το όνομά μας, το επώνυμό μας, την ημερομηνία γεννήσεως μας και σημειώνουμε τα χαρακτηριστικά μας. Βάζουμε το δακτυλικό μας αποτύπωμα, χρησιμοποιώντας το ταμπόν μελανιού για τις σφραγίδες.
Ξεκινάμε συζήτηση για το δακτυλικό αποτύπωμα, πώς γίνεται, τη χρησιμότητά του και ότι τα δακτυλικά αποτυπώματα δε μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε άνθρωπος έχει το δικό του.
- Υπογράφουμε με το δικό μας μοναδικό τρόπο.
Καλούμε την ομάδα μας και εμείς μαζί να αποτυπώσουμε το περίγραμμα της παλάμης μας σε ένα χρωματιστό χαρτί Α4 της επιλογής μας. Αφού το αποτυπώσουμε με την βοήθεια μιας ξυλομπογιάς, ενός μαρκαδόρου, το κόβουμε και στο κέντρο του γράφουμε το όνομά μας. Στη συνέχεια τοποθετούμε τις κομμένες παλάμες με τα ονόματα μέσα σε ένα κουτί και καλούμαστε ο καθένας και η καθεμιά να πάρουμε τυχαία μια «παλάμη», έστω και αν μας τύχει η δική μας και να μιλήσουμε για τα θετικά στοιχεία που έχει αυτός/ή που του ανήκει η παλάμη. Θέλουμε να εστιάσουμε στα χαρακτηριστικά τα οποία δεν αναγράφονται μέσα στην «ταυτότητά» μας.
-Στο τέλος σχηματίζουμε μια «γλάστρα» με λουλούδια που είναι οι παλάμες των χεριών μας και στολίζουμε την τάξη. Πόσο όμορφη είναι, που έχει τα χρωματιστά λουλούδια μας!
-Αναρωτιόμαστε αν είχαν όλες οι παλάμες το ίδιο χρώμα η γλάστρα μας θα ήταν το ίδιο όμορφη;
«Βλέπω Διαφορετικά - Διαβάζω διαφορετικά »
Θέτουμε στα παιδιά προβληματισμούς...
-Σε τι, εξυπηρετεί η γραφή;
-Πώς θα μας μετέφεραν προηγούμενες γενιές τις γνώσεις τους και τα βιώματά τους χωρίς να μπορούν να γράψουν;
- Όλοι οι άνθρωποι, μπορούν να διαβάζουν το ίδιο καλά;
-Τι γίνεται με ανθρώπους που έχουν προβλήματα όρασης;
-Ή που δεν βλέπουν καθόλου;
Στα πλαίσια της ενασχόλησής μας με την ύπαρξη του διαφορετικού και την προσπάθεια κατανόησης και κατ΄ επέκταση αποδοχής των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του, μιλήσαμε για τους ανθρώπους με προβλήματα όρασης.Διαπιστώσαμε ότι η απώλεια της όρασης έχει οξύνει τις υπόλοιπες αισθήσεις τους , ιδιαιτέρως την ακοή.Αναρωτηθήκαμε για την ικανότητα τους να διαβάζουν και έτσι μάθαμε για τον Braille και το σύστημα ανάγνωσης που εφηύρε,όπου «διαβάζεις» μέσω της αφής .Αναρτήσαμε στην τάξη το αλφάβητο και μάθαμε για το εξάστιγμο , το οποίο αποτελείται από έξι κουκίδες και δύο στήλες. Κάθε κουκίδα ανάλογα με τη θέση της στο εξάστιγμο αντιστοιχεί σε κάποιο γράμμα.
Αρχικά κλείσαμε τα μάτια και προσπαθήσαμε να αισθανθούμε τα γράμματα.
Και μετά σχηματίσαμε το αρχικό μας γράμμα σύμφωνα με το σύστημα ανάγνωσης BRAILLE.
Διαβάσαμεμε το παραμύθι της κ.Γιολάντας Τσορώνη για την καμηλοπάρδαλη που δεν έβλεπε καλά...
Ακολουθούν δραστηριότητες ευαισθητοποίησης ...
Ερχομαι στη θέση κάποιου που δε βλέπει...
Με ποιους τρόπους μπορούμε να ζωγραφίσουμε με πινέλα και με δακτυλομπογιές πάνω σε χαρτόνι, χρησιμοποιώντας όμως το ένα μας χέρι και όχι αυτό που γράφουμε το όνομά μας;
-Πως είναι να γράψουμε το όνομά μας χωρίς να χρησιμοποιήσουμε το χέρι (δεξί ή αριστερό) με το οποίο γράφουμε.
Αφού ολοκληρώσουμε τις ζωγραφιές μας τις εκθέτουμε, τις περιγράφουμε και δίνουμε ένα τίτλο
«Εγώ και εσύ μαζί μπορούμε καλύτερα!»
Διαβάζουμε το παραμύθι «ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΓΙΑ ΕΝΑΝ» WENINGER BRIGITTE.
Ο Μαξ το ποντικάκι έχει γεννηθεί με το ένα πόδι του μεγαλύτερο από το άλλο. Θέλοντας να γνωρίσει τον κόσμο έχει συνεχώς στο μυαλό του τη συμβουλή της μαμάς του:
«Να ακολουθείς πάντα τα όνειρα σου, Μαξ, και να μην ξεχνάς ποτέ πως είσαι ξεχωριστός».
Επεξεργαζόμαστε την ιστορία του παραμυθιού.
-Είναι εύκολο να ακολουθήσουμε τα όνειρά μας;
-Χρειαζόμαστε φίλους στη ζωή μας;
-Πώς θα νιώθει ο Μαξ όταν είναι μόνος;
-Πώς είναι να έχεις κάποιον να σε βοηθάει;
Όλοι χρειαζόμαστε την βοήθεια των άλλων.
Αναρωτιόμαστε πως νιώθουν όσοι αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα;
-Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες των δύο και καλούνται να βρουν τρόπους να φτάσουν σε συγκεκριμένο σημείο στην αίθουσα χρησιμοποιώντας το ένα τους πόδι. Βαδίζοντας «κουτσό».
-Στην συνέχεια βγαίνουμε στην αυλή και κάνουμε τσουβαλοδρομίες για να συνειδητοποιήσουμε τη δυσκολία στην κίνηση.
-Επιστρέφουμε στην τάξη και συζητάμε πώς νιώσαμε κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων.
-Τι μας δυσκόλεψε πιο πολύ;
Αυτά που για μας είναι δεδομένα για εμάς για άλλους χρειάζονται πολύ κόπο να γίνουν.
Καλούμαστε όλοι μαζί να σκεφτούμε και να αξιολογήσουμε αν το σχολείο μας, η τάξη μας θα έδινε την δυνατότητα να φοιτήσουν και μαθητές/ριες με ειδικές ικανότητες.
-Ποια είναι αυτά που θα έπρεπε άμεσα να αλλάξουμε ή να φτιάξουμε;
Κοιτάμε εικόνες από παραολυμπιακούς αγώνες.
Τα παιδιά με την υποστήριξη και την καθοδήγηση του/της νηπιαγωγού περιγράφουν τις εικόνες και τα στοιχεία που προκύπτουν και εκφράζουν τα συναισθήματα τους.
-Τι είδους δυσκολίες συναντούν αυτοί οι αθλητές/ριες;
-Με ποιους τρόπους δείχνουν να τις αντιμετωπίζουν;
-Κάθε αθλητής έχει και τη δική του ιστορία.
Κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με ιδιαίτερες ικανότητες κάποιοι είχαν ένα ατύχημα στην ζωή τους και βρέθηκαν σε αυτή την θέση.
Χωρίζουμε τα παιδιά σε ζευγάρια. Το ένα παιδί είναι ο «οδηγός».
Δένουμε με μαντήλι τα μάτια του ενός και τα καλούμε να βαδίσουν στον γνώριμο χώρο της τάξης μας μόνοι τους χωρίς την βοήθεια του «οδηγού».
Στη συνέχεια κάνουν το ίδιο με την βοήθεια του «οδηγού».
Στο τέλος του παιχνιδιού καλούμε τα παιδιά να μας εκφράσουν πως ένιωσαν.
-Αυτοί που ήταν οδηγοί τι συναίσθημα ένιωσαν;
-Αυτοί που δεν έβλεπαν πώς ένιωσαν;
-Είναι εύκολο να περπατάμε μόνοι αν δεν μπορούμε να δούμε;
-Τι δυσκολίες μπορεί να συναντήσουμε;
Τα εργαστήρια Δεξιοτήτων ολοκληρώνονται με τη δημιουργία ενός γιγαντιαίου παζλ.
Βασικό εργαλείο μας είναι τα κομμάτια του παζλ.
Το συνολικό νόημα της δραστηριότητας στηρίζεται στη σημασία του κάθε κομματιού για τη συνολική εικόνα. Όπως κάθε κομμάτι είναι απαραίτητο στην ολοκλήρωση του παζλ, έτσι και ο κάθε μαθητης/τρια είναι απαραίτητο κομμάτι της τάξης μας!
Η μαθητική τάξη θα πρέπει να λειτουργεί ως κοινότητα όπου η συμμετοχή είναι δικαίωμα όλων και η ελευθερία σκέψης και έκφρασης αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της.
Ο καθένας είναι μοναδικός και ξεχωριστός!!!
