Μερικές φορές τα παιδιά μας, όταν βρίσκονται με άλλα παιδιά, συμβαίνει να τσακώνονται για τα παιχνίδια τους. Ειδικά στις πολύ μικρές ηλικίες μπορεί να υπάρχουν κλάματα και φωνές γιατί το ένα παιδί δε θέλει να αφήσει το άλλο να παίξει με τα παιχνίδια του. Γιατί γίνεται όμως αυτό; Τι μπορούμε να κάνουμε για να μάθουμε στο παιδί μας να παίζει αρμονικά με τα άλλα παιδιά και να μοιράζεται τα παιχνίδια του;
Σε γενικές γραμμές, τα παιδιά δυσκολεύονται να παίξουν μαζί με ένα άλλο παιδί μέχρι την ηλικία των τριών-τεσσάρων χρονών, αν και κάθε παιδί ωριμάζει συναισθηματικά με διαφορετικούς ρυθμούς. Έτσι, ένα παιδί τριών ετών παίζει δίπλα σε ένα άλλο παιδί αλλά δεν αλληλεπιδρά άμεσα μαζί του, ενώ ένα παιδί τεσσάρων και πέντε ετών μπορεί εν δυνάμει να συμμετέχει σε κοινές δραστηριότητες με άλλα παιδιά και να ανταλλάσσει μαζί τους παιχνίδια-αντικείμενα. Όμως, σε αυτή την ηλικία τα παιδιά δεν έχουν κατακτήσει ακόμα την έννοια του χρόνου και κάποιες φορές δυσκολεύονται να αντιληφθούν πως όταν ένα παιδί παίρνει το παιχνίδι τους, αυτό δε σημαίνει ότι είναι για πάντα. Οι γονείς, επομένως, όταν το παιδί αρχίζει να αντιλαμβάνεται την έννοια «δικό μου», θα ήταν καλό να ξεκινήσουν τις προσπάθειες για να κατακτήσει το παιδί τους την έννοια του «μοιράζομαι».
Τι μπορούν λοιπόν να κάνουν οι γονείς;
– Αρχικά, φέρνετέ το σε επαφή με άλλα παιδιά. Αν δεν υπάρχουν συνομήλικοί του στον οικογενειακό ή τον φιλικό σας κύκλο, πηγαίνετέ το συχνά σε πάρκα και παιδικές χαρές ώστε να αρχίσει να παίζει με τα άλλα παιδιά.
– Παίξτε μαζί του. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθει πώς να περιμένει τη σειρά του και πώς να παίζει με τα άλλα παιδιά χωρίς να τσακώνεται, είναι να μιμηθεί τη δική σας συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.
– Δώστε το καλό παράδειγμα. Χρησιμοποιήστε τη λέξη «μαζί» και τη λέξη «μοιράζομαι» σε διάφορες πτυχές της καθημερινότητάς σας. Για παράδειγμα, μοιραστείτε μαζί του κάτι που τρώτε, δείτε μαζί κάτι που του αρέσει, φτιάξτε μαζί ένα παζλ.
– Εξηγήστε του πως το ότι δίνει το παιχνίδι του στο άλλο παιδάκι δε σημαίνει ότι παύει να είναι δικό του και πως θα το ξαναπάρει πίσω μόλις τελειώσει το άλλο παιδί. Μάλιστα, μόλις αυτό γίνει, να του το επισημάνετε λέγοντάς του πως δεν υπήρχε λόγος να ανησυχεί. Επιπλέον, επιβραβεύστε το για την υπομονή του. Θυμίστε του ότι κι εκείνο, όταν πάτε επίσκεψη σε έναν φίλο του, παίζει με τα παιχνίδια του άλλου παιδιού.
– Βάλτε το σε διαδικασία να σκεφτεί πώς αισθάνεται το άλλο παιδί που δεν του δίνει κάποιο παιχνίδι του και πώς θα αισθανόταν το ίδιο, αν το άλλο παιδί δεν το άφηνε να παίξει μαζί του.
– Αν το παιδί αρνείται πεισματικά να δώσει το παιχνίδι του, προσπαθήστε να το παροτρύνετε, αλλά μην του το αρπάξετε με τη βία, γιατί έτσι, άθελά σας, του δείχνετε πώς να συμπεριφέρεται όταν διεκδικεί κάτι.
– Σε περίπτωση που έχετε δύο παιδιά που τσακώνονται, βοηθήστε τα αρχικά να βρουν λύσεις, ώστε να παίξουν μαζί και να είναι και τα δύο ευχαριστημένα, χωρίς όμως να τα πιέζετε και να ανακατεύεστε συνεχώς στο παιχνίδι τους. Θυμηθείτε επίσης, ότι πρέπει να κρατάτε ισορροπίες σε μία παρέα παιδιών ή ανάμεσα στα αδέρφια, για να μην καταλήξει το παιδί σας να είναι το μόνο που δίνει παιχνίδια αλλά δεν του δίνουν ποτέ, γιατί έτσι θα του δημιουργηθούν συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης και δε θα μπορεί να χαρεί τη συναναστροφή του με άλλα παιδιά.
– Σκεφτείτε επίσης, ότι το παιδί σας έχει δικαίωμα να μην παρουσιάσει κάποια από τα παιχνίδια του στα άλλα παιδιά, γιατί μπορεί να είναι τα αγαπημένα του ή να μην έχει προλάβει να τα χαρεί. Μην το πιέσετε, αλλά αντίθετα μπορείτε μαζί να τα ξεχωρίσετε και να του τα φυλάξετε πριν καταφθάσουν οι επισκέψεις.
– Τέλος, ειδικά στα πιο μικρά παιδιά που τώρα αρχίζουν να συναναστρέφονται με άλλα, ένας καλός τρόπος για να τους δείξετε πώς να μοιράζονται, είναι να τα οργανώνετε. Να τα βάζετε δηλαδή να παίζουν από λίγο το καθένα με το παιχνίδι και να προσέχετε μήπως ασχολείται κάποιος μόνο με ένα συγκεκριμένο, μην αφήνοντας τα άλλα παιδιά να παίξουν με αυτό.
Σε γενικές γραμμές, θυμηθείτε ότι το να μάθει ένα παιδί να μοιράζεται, είναι μια διαδικασία που απαιτεί τρόπο, χρόνο και υπομονή. Θα πρέπει από την πλευρά σας να κρατάτε τις ισορροπίες ανάμεσα στα αδέρφια, και να δίνετε με τη συμπεριφορά σας το καλό παράδειγμα για το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται όταν βρίσκονται με άλλα παιδιά. Έτσι τα παιδιά σας θα γίνουν από τη μία γενναιόδωρα και από την άλλη θα μάθουν να μην υποχωρούν πάντα εκείνα, διασκεδάζοντας πραγματικά στο παιχνίδι τους.